S.S.S

Deniz ve nehir yolu taşımacılığında sıkça kullanılan navlun terimi, taşımacılık sektörünün tüm dünyada gelişim göstermesi ile birlikte kullanım alanını yaygınlaştırmıştır. Eski zamanlarda yalnızca denizyolu taşımacılığında yer alan terim karayolu, havayolu ve demiryolu taşımacılığını içeren tüm dış ticaret sektörünün önemli bir parçası haline gelmiştir. Taşımacılık yapan her şirketin öncelikli olarak navlun nedir? sorusunun cevabını bilmesi gerekir. İngilizce karşılığı ”freight” olan terim, Türkçe olarak ”nakliye bedeli” şeklinde özetlenebilir. Bu terim dış ticarette ”denizyolu ile taşınan yükler için taşıyıcı şirkete ödenen hizmet bedeli” olarak tanımlanır. Fakat günümüzde tüm taşıma alanlarında kullanımının yaygınlaşması ile bu tanım, ”herhangi bir taşıma aracına yüklenen mallar için talep edilen ücret” olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bir çeşit ticari sözleşme olarak kabul edilen navlun bedeli, yükü taşıtan ya da yükü teslim alan kişi tarafından ödenir. 

Navlun Sözleşmesi Nedir?

Navlun sözleşmesi ile, bedelin kimin tarafından ödeneceği kolayca belirlenir. ”Freight Collect” navlun ödemesinin ithalatçı, yani alıcı tarafından ödeneceğini beyan eden bir ibaredir. ”Freight Prepaid” ise navlun bedelinin ihracatçı tarafından ödeneceğini gösteren, alıcının herhangi bir ücret ödememesi için belirtilen ibaredir. Navlun sözleşmesinde yer alan bu iki farklı navlun ödeme şekli, aynı zamanda konşimento, karayolu taşıma belgeleri (CMR), havayolu taşıma belgeleri, multimodal konşimento gibi tüm taşıma türlerini kapsayan belge ve sözleşmeler içerisinde yer alır. Navlun sözleşmesinde bulunması gereken ek unsurlar şu şekilde incelenebilir;

Taşıma yapmak isteyen kişinin tüm taşıma kriterlerini yerine getirerek taşıma kabul belgesini elinde bulundurması,

• Malın, hangi taşıma türü kullanılacaksa o taşıma türüne elverişli olması,
• Seçilen taşıma türüne uygun sevkiyatın yapılması,
• Taşıma yapılacak aracın yüke/yüklere uygun olarak temin edilmesi,
• Taşıma karşılığının bir bedele tabi olması gerektiği gibi maddeler, navlun belgesi içerisinde yer almalıdır.

Bu seçeneklere ek olarak, iki tarafın da haberdar olması gereken bazı kriterler mevcuttur. Navlun sözleşmesinin sona erdiği durumlar aşağıdaki gibi özetlenmiştir;

• Taşıma aracına devlet tarafından el konması,
• Savaş ve harp,
• Yükleme ve boşaltma alanlarına el konması,
• Pişmanlık navlun ödemesi gibi önemli hususlarda sözleşme sonlandırılabilir. Bu sözleşmeler karşılıklı kabul ile sağlanabilmektedir.

Taşımacılığın standartlara uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi için sözleşmede bazı bilgilere yer verilmesi gerekir. Bu bilgiler;

• Taşıtan kişi/firma unvanı ve iletişim bilgileri,
• Taşınacak malın cinsi,
• Tonaj miktarı,
• Ödeme şekli,
• Yük adeti,
• Çıkış ve varış noktası,
• Taşıma ve teslim şekli,
• Taşınacak yüke uygun araç seçimi,
• Sözleşme tarihi,
• Yüklerin taşıma şartları gibi önemli bilgilerin, karışıklık olmaması adına sözleşmede yer alması gerekir.

Navlun hesaplama formülü nedir? Navlun hesaplama formülü, yükün hacimsel ağırlığını belirlemek için kullanılan formüldür. Eğer yük bir konteyneri doldurmuyorsa kullanılan navlun hesaplama formülü, palet ölçüleri (80×120) x konteyner yüksekliği (2.4) x palet sayısı (5) x 1000 m3'tür.

Deniz aşırı yük taşımacılığı esnasında gemi yakıtı olan fuel oil fiyatlarında yaşanabilecek dalgalanmaların belli oranda sabitlenerek navlun fiyatına dahil edilmesi faktörüdür.

Bir birim Amerikan Dolarında yaşanabilecek dalgalanmaların navlun ücretine sabitlenerek dahil edilmesi faktörüdür.

Genel olarak Türkiye’den yola çıkan ihracat ürünleri için armatörün riskini minimize edebilmek için navlun ücretine eklediği ek ücret olarak adlandırılır.

Savaş riski içeren limanlardan geçen veya bu limanlara yapılan seferlerin gemileri için navluna ek ücret olarak dahil edilen bir ücret türüdür.